لە ساڵی 2021ەوە بەلایەنی کەمەوە 51 دەستگیرکراو لە زیندانەکاندا گیانیان لەدەستداوە.
ڕێکخراوی سی ئای ئێس تی (کۆمەڵەی کۆمەڵگەی مەدەنی سزای لەسێدارەدان) کە لە ساڵی ڕابردوودا هەزار و 572 داواکاری پێشێلکاری وەرگرتبوو، ڕایگەیاند کە پێشێلکاریی جدی بەرامبەر بە دەستگیرکراوە نەخۆشەکان کراوە.
ئۆزگی ئاکسۆی لەلایەن ئاژانسی هەواڵی میزۆپۆتامیا بۆ ئیسرا سۆلین دال قسەی کرد و سەبارەت بە پێشێلکردنی مافەکانی زیندانەکان و ئەو کێشانەی کە بەندکراوانی نەخۆش دووچاری بوونەتەوە زانیاری دا.
بەپێی ئەو ڕاپۆرتەی کە کۆمەڵەی کۆمەڵگەی مەدەنی سیستمی سزاکان لە نێوان ساڵانی 2021 بۆ 2022 ئامادەیکردووە، بەڵام تا ئێستا تەواو نەکراوە، تا ئێستا پەیوەندی بە هەزار و 187 دەستگیرکراوەوە کراوە.
لەو ژمارەیەدا 140 کەس لە دەستگیرکراوان ڕایانگەیاندووە، کە ئەشکەنجەدراون، هاوکات 181 دەستگیرکراو ڕایانگەیاندووە کە بەهۆی کێشەی تەندروستییەوە ڕووبەڕووی پێشێلکاری مافەکانیان بوونەتەوە. ئۆزگی ئاکسۆی ڕایگەیاند، کە لە زیندانەکاندا جیاکاری و پێشێلکاریی مافەکان کراوە و بەو هۆیەشەوە قوربانی زۆر هەبووە. ئاکسۆی ئاماژەی بەوە کرد کە دەوڵەت بەرپرسیارە لە مافی تەندروستی و ژیانی زیندانیان لە زیندانەکاندا، ئاماژەی بە کێشە پێکهاتەییەکانی زیندانەکان کرد.
ئاکسۆی، وتیشی: “ئەو ڕاستییەی کە زیندانەکان بەپێی پێکهاتەی کەش و هەوا ڕێکناخرێن کێشەی گەورە دروست دەکات، هەروەها ئاکسۆی هەندێک لە پێشێلکارییەکانی بەم شێوەیە تۆمار کرد و وتی: “لە هەموو زیندانەکاندا بەشی جلوبەرگ بە هەمان شێوە جێبەجێ دەکرێت هەرچۆنێک بێت هەلومەرجی کەش و هەوای هەر هەرێمێک لەیەکتری جیاوازە و پێویستییەکانی خەڵک بەپێی ئەو هەلومەرجە دەگۆڕێت.
ئاکسۆی ئاماژەی بەوەدا کە دەستگیرکراوە نەخۆشەکان بەزۆری لەسەر کێشەکانی تەندروستیان داوایان تۆمار کردووە و وتی: “ڕەنگە کێشەیان هەبێت لە بردنیان بۆ لای پزیشک و دەستنیشانکردنی نەخۆشی و ناردن بۆ نەخۆشخانە. بۆ نمونە، گواستنەوەی درەنگی دەستگیرکراوان بۆ نەخۆشخانە دەکرێت ببێتە کێشە لە کاتی گواستنەوەی دەستگیرکراوێکی نەخۆش بۆ نەخۆشخانەکان”.
ئاکسۆی ئاماژەی بەوەدا کە پێناسەی “زیندانییەکی مەترسیدار” بۆ زیندانیانی سیاسی پێچەوانەی پرۆتۆکۆلی ئیستەنبووڵە، ئاکسۆی ڕایگەیاند کە نەخۆش مافی تایبەتی هەیە و دەبێت لە کاتی چاوپێکەوتن لەگەڵ پزیشکدا بەتەنیا بێت. ئاکسۆی بەم شێوەیە درێژەی بە قسەکانی دا و وتی: “پێداویستی زیندانییە نەخۆشەکان کە پێداویستی تایبەتیان لە زینداندا هەیە جێبەجێ ناکرێت و ڕووبەڕووی شێوازی سزای دووەم دەبنەوە. لەماوەی ساڵێکدا چەندین ڕاپۆرت هەیە لەسەر مردن لە زیندانەکاندا”.
